2022 yılı piyasalar açısından oldukça hareketli geçti. Pandemi kısıtlamalarının kaldırılması, Rusya-Ukrayna savaşı, diğer ülke merkez bankalarının tersine Türkiye’deki faiz indirimleri, yüksek enflasyondan korunmak isteyenlerin Borsa İstanbul’a akın etmesi. Yabancı yatırımcıların payının yüzde 30’un altına indiği Borsa İstanbul’a 2022’de 1.2 milyon yeni yerli yatırımcı katıldı. Yüzde 200’e varan yükselişi ile Borsa İstanbul yurtdışı piyasalardan açık ara pozitif ayrıştı. Peki bu seyir 2023 yılında da devam edecek mi? Türkiye ve dünyanın yeni yılda iki önemli gündem maddesi var. Türkiye’deki seçimler ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faizlerle ilgili atacağı adımlar. Bunlar piyasaların ana trendini etkileyecek iki ana madde olarak öne çıkıyor.

Yükseliş hız kesebilir

Türkiye’deki gelişmeleri seçim öncesi ve sonrası olarak analiz etmek gerekir. İçinde bulunduğumuz ‘düşük faiz/ stabil kur’ resmi seçime kadar devam edecek gibi. Dolayısıyla borsayı destekleyen bu görünüm endekste yükselişin devamı olarak yorumlanabilir. Ancak genel beklenti bu yükseliş beklentisinin 2022 yılındaki gibi büyük boyutlarda olmayacağı yönünde. Yani yükselişin hız keserek devam edeceği görüşü hakim. Hız kesmesinin altında yatan gerekçe ise şirket karlarının yeni yılda geride bıraktığımız yıl kadar güçlü olmayacağına yönelik tahminler. Gedik Yatırım’a göre 2023’te BIST 100 ortalamasının reel olarak yüzde 25 üzerinde bir faaliyet karı düşüşü yaşanabilir. Bunda 2022 kaynaklı yüksek baz etkisi, global büyümede yavaşlama, TL’nin üretici fiyatlarına nazaran güçlü kalması ve ihracatçı şirketleri karlılıklarında azalma ihtimali etkili olabilir.

Yönü seçim belirleyecek

Seçime kadar olan süreçte mevcut para politikasının seçim sonrası değişebileceği ihtimaline yatırım yapmak isteyen yabancılardan da bir miktar giriş gözlenebilir. Bu da yine endeksteki yükseliş eğilimini destekleyecektir. Havayolu, bankacılık, iletişim, sigortacılık ve çimento sektörleri yeni yılda öne çıkabilir. A1 Capital Genel Müdür Yardımcısı Baki Atılal, alternatifsiz olan Borsa İstanbul’da yeni yatırımcı girişleriyle endeksteki yükseliş eğiliminin seçime kadar süreceğini söylüyor. Yatırımcıların bu süreçte hikayesi olan hisseleri tercih etmesi gerektiğine dikkat çeken Atılal’a göre, seçim sonrası için ise sonuçlara göre pozisyon alınmalı. BIST 100 Endeksi’ne yönelik beklentilere bakarsak endeksin 5.600-5.700 seviyelerinin üzerinde kalınması halinde 6.000 puanların hedefleneceği belirtiliyor. Seçim sonrası dönem için kritik nokta; uygulanacak yeni para politikası. İktidar değişse de değişmese de yüksek faiz artırımlarının konuşulduğu bir ortam hisse senetlerine olumsuz yansıyacaktır. Gelelim küresel piyasaların ana gündem maddesi olan Fed’e yönelik beklentilere. Piyasalardaki genel görüş Fed’in politika faizini yılın ilk çeyreğinde yüzde 5’e yükselttikten sonra yılın sonlarına kadar bu seviyede tutacağı yönünde. Fed, 2023 sonu ya da 2024 yılı başı gibi faiz indirimlerine kademeli bir şekilde başlayabilir. Bu da küresel risk iştahını artırabilir ve hisse senedi piyasalarında yukarı yönlü hareketleri destekleyebilir.

Sabit getirili enstrümanların cazibesi kalmadı

Yeni ekonomi modeli kapsamında yüksek enflasyonist ortamda faiz indirimlerine gidilmesi; mevduat, bono, tahvil gibi sabit getirili finansal enstrümanların cazibesini iyice azaltmış durumda. Yüzde 80’ler civarı bir enflasyonun olduğu bir ortamda yüzde 20 civarı bir mevduat faizi yatırımcı için çekici olmuyor. Böyle olunca da yatırımcılar alternatif bir getiri arayışına giriyor. Mevduat faizlerinde seçimlere kadar olan süreçte bir değişiklik beklenmiyor. Diğer taraftan Kur Korumalı Mevduat (KKM) ürünü Türk Lirası cinsi yatırım yapacaklar için TL mevduattan daha mantıklı. Çünkü KKM ile hem kurlardaki olası artışlardan kaynaklanacak getiri fırsatından yararlanılıyor hem de kurlarda hareket olmadığı ya da düşüş olduğu dönemlerde faiz getirisi elde edilebiliyor. Tahvil, bono tarafında da durum pek farklı değil. Ancak şirketlerin çıkardığı borçlanma senetlerinde getiriler Devlet İç Borçlanma Senetleri’ne (DİBS) oranla bir miktar daha yüksek.

Döviz yatırımcısı için zor dönem

Döviz yatırımcısı için 2022 yılı pek de iyi geçmedi. 2021 yılının son günlerinde kur 18.37 TL seviyelerine kadar tırmanmış ve ardından Kur Kurumalı Mevduat (KKM) ürünü devreye alınmıştı. KKM’nin hayata geçmesiyle hızla geri çekilen kurlar, 2022 yılının ikinci yarısında dar bir bantta hareket etti. Öyle ki kur artışının durması, faizlerdeki cazibenin ortadan kalkması KKM’den çözülmeleri de başlattı. Döviz her ne kadar yatırım aracı olarak görülmese de Türkiye’de geçmiş yıllarda yaşanan ekonomik krizler, dövizde kemikleşmiş bir yatırımcı kitlesi oluşmasına neden oldu. Dolayısıyla mevcut konjonktür her ne kadar döviz aleyhine olsa da toplam mevduatlar içerisinde dövizin payı hala çok yüksek. Dolarda yılsonu beklentileri 2023 yılı döviz yatırımcısı için oldukça kritik. Seçimler tüm piyasalar gibi döviz piyasasında sert fiyat hareketlerine neden olabilir. Ancak uzmanların büyük bölümü seçime kadar olan süreçte kurlarda yukarı yönlü sert bir fiyat hareketi beklemiyor. Seçim sonrasında iktidarın değişip değişmeyeceği, yeni dönemde mevcut para politikasının sürüp sürmeyeceği kurlarda yönü belirleyecek. Gedik Yatırım, 2023 sonu için 24.50 TL dolar kuru tahmininde bulundu. Buna göre dolardaki artış beklentisi yaklaşık yüzde 30. Merkez Bankası’nın son beklenti anketine göre ise dolar kuru 2023 yılını 21.44 TL seviyelerinden tamamlayacak. Parasını dövizde tutmakta ısrar edenler için Türk Hazinesi’nin çıkardığı eurobondlar da iyi bir alternatif olarak öne çıkıyor. Bankalar Döviz Tevdiat Hesapları’na (DTH) yüzde 1’in altında yıllık faiz verirken bu oran bazı bankalarda yüzde 3-4’e çıkabiliyor. Bu oran eurobondlarda yüzde 8-9’a çıkabiliyor. Öte yandan dövize endeksli yatırım fonları da yine bir diğer seçenek.

Altının yıldızı yeniden parlıyor

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) yüksek enflasyonla mücadele için faiz artırımlarına başlaması altın fiyatlarına büyük darbe indirmişti. 8 Mart 2022’de 2000 dolar seviyelerinin üzerini gören altının ons fiyatı 3 Kasım’da 1618 dolara kadar geriledi. Fed’in faiz artırımlarının sonuna geldiğine yönelik beklentilerin kuvvetlenmesi altına olan talebi son aylarda yeniden canlandırdı ve altının onsu yılı 1825 dolar seviyelerinden tamamladı. Fed’in faiz artırımlarını tamamlaması ve indirimlerin daha yüksek sesle konuşulmaya başlanması halinde altına talebin artması bekleniyor. Onsta yüksek beklenti Swiss Asia Capital Genel Müdürü Juerg Kiener geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, altında yukarı yönlü büyük bir hamle ihtimalinin yüksek olduğunu belirterek ons başına 4 bin doların görülebileceği tahmininde bulundu. Ancak bu tahmin diğer uzmanlar tarafından biraz ‘uçuk’ bulundu. Slatestone Wealth Kıdemli Piyasa Stratejisti Kenny Polcati, “Altın portföylerde olmalı, daha iyi performans gösterebilir ancak 4 bin dolar hedefim yok” dedi. Türkiye’de ise altın fiyatını dolar kurundaki artış ve ons belirliyor. Dolayısıyla gram altın fiyatının seyri doların hareketine de bağlı.

Kripto paralarda beklenen ‘boğa’ gelecek mi?

Geride bıraktığımız yılın en kötü performans gösteren yatırım aracı hiç şüphesiz kripto paralar oldu. 2021 Kasım ayında 69 bin dolar seviyelerini gören ve 100 bin dolar rakamlarının konuşulduğu Bitcoin, 15.500 dolar seviyelerine kadar geriledi. Bitcoin’de yaşanan bu yüzde 75’in üzerindeki kayıp alt coinlere çok daha büyük oranlarda düşüş olarak yansıdı. Bitcoin’de kritik seviyeler Bazı alt coinlerde kayıp yüzde 99’lara ulaştı. Yani 1 sene önce 1000 dolar olan yatırım 10 dolara indi. Yatırım araçları arasında denetimin olmadığı ve riski en yüksek varlık olan kripto para ekosisteminde 2022’de yaşanan iflaslar ve Fed’in faiz artırım süreci bu kötü gidişte etkiliydi. Türkiye’de de önemli bir kitlenin ilgi gösterdiği kripto paralar ile ilgili 2023’e yönelik beklentiler şu aşamada olumlu. Yeni iflasların olmadığı bir durumda kripto paralar, yeni yılda yaraların bir kısmını sarmaya çalışabilir. Ama bu alana yatırım yapacaklar çok dikkatli olmalı ve tasarruflarının küçük bölümünü buraya ayırmalı. Bitcoin’de düşüşün durması için ilk aşamada 15.500-15.800 dolar seviyeleri aşılmalı. Buranın altına inilmesi durumda 14.300 dolar, altında 12.500-12.800 dolar seviyeleri görülebilir. Bitcoin’de olası bir rahatlamadan bahsetmek için 18.500 dolar hacimli aşılmalı.

Yatırım fonlarında işi ehline bırakın!

Tasarrufu olup da bunu değerlendirebilmek onları biriktirmek kadar zor. Teknolojinin bu kadar ilerlemesi, finans piyasalarının gelişmelere anında tepki vermesi yatırım kararlarında zamanlamanın önemini iyice artırdı. Günlük yaşantı içerisinde tüm gelişmeleri takip edip, analizini yapıp, bunu yatırım kararlarına yansıtmak herkesin harcı değil. Özellikle finansal okuryazarlığı olmayanlar için alınacak yanlış kararlar telafisi uzun yıllara mal olacak kayıplar ortaya çıkarabilir. Hem tasarruflarını enflasyon karşısında korumak hem de büyütmek isteyen ama tüm gün ekran başında olamayanlar için yatırım fonları cazip bir araç. Profesyoneller tarafından yönetilen, her gelişmeyi anında takip edip ve yatırım kararına çevirebilen yatırım fonları önemli getiriler sunuyor. 2022’nin gözde yatırım aracı olan hisse senedi, hisse ağırlıklı fonlar da yatırımcısını sevindirdi. Risk profilinize göre istediğiniz kurumun fonunu Tefas aracılığıyla alabiliyorsunuz.